De geheugenkaartrecorder Marantz PMD-660 Overzicht
Toen ik deze geheugenkaartrecorder in juni 2005 voor het eerst testte, vertoonde het apparaat enkele hinderlijke gebreken als gevolg van het display dat stoorde op een aantal frequenties.
Het is verheugend te kunnen constateren dat Marantz zowel de hard- als de software heeft herzien waardoor de problemen zijn verholpen. Door de vriendelijke medewerking van de firma Niehoff te Denekamp kon ik de recorder een week voor een test te leen krijgen.
Beschrijving
De recorder is ongeveer half zo groot en half zo zwaar als de eerder geteste Marantz PMD-671. Het is eigenlijk een gestripte versie van de 671 zonder alle "toeters en bellen" die je toch bijna nooit gebruikt. Omdat de recorder zo compact is gebouwd, blijft er minder plaats voor knoppen en aansluitingen. Gelukkig zijn er wel twee XLR-aansluitingen voor de externe microfoons.
De analoge in- en uitgang bestaan echter uit 3,5 mm. ministekkers. Er is geen digitale in- of uitgang en dat is ook niet nodig omdat het digitale signaal rechtstreeks vanaf de CF-kaart in de computer kan worden geladen. Wel is er een aansluiting voor een afstandsbediening. Verder zit er aan de onderzijde een schakelaartje voor de phantom-voeding.
Aan de voorzijde bevindt zich een klepje met daarachter de CF-kaart. Daarboven zit de opnameniveau meter, bestaande uit 2x8 LED's. Overdag goed afleesbaar en tijdens het opnemen bij duisternis niet verblindend. De 660 heeft ook nog een display aan de bovenzijde waarop de bedieningstoestand wordt weergegeven. Door middel van een drukknop is de verlichting van dit scherm in te schakelen. Aan de voorkant bevindt zich ook de wat klein uitgevallen regelknop voor het opnameniveau. Deze is niet voorzien van een schaalverdeling.
Aan de zijkanten zien we de power schakelaar, de aansluiting voor de netvoeding (die in het leveringspakket zit) en een USB-poort. Bij gebruik in het veld bestaat de voeding uit vier AA batterijen (alkaline of oplaadbare NiMH). Oplaadbare batterijen dienen buiten de recorder te worden opgeladen. Een pieptoon laat weten wanneer de spanning te ver is gedaald.
De 660 beschikt verder over een interne microfoon die voor geluidsjagers minder interessant zal zijn. Een hoofdtelefoon is via een 3,5 mm. ministekker aan te sluiten en het geluidsniveau daarvan kan men met een draaiknop regelen. De overige mogelijkheden zijn in de tabel samengevat. Uitgebreide specificaties zijn te vinden in de 60 pagina's tellende Nederlandstalige handleiding die is te downloaden van: http://avdeal.nl/productinfo/marantz/pmd660/PMD660_handleiding.pdf
Eigenschappen Marantz PMD-671 Marantz PMD-660 Tijdcode ingang
Resolutie (bit length)
Sample frequenties
Beschikbare file-formaten
Pre-record (tijd is afhankelijk van sample freq.)
Herstelfunctie (Retake, Rec Undo)
Herhaalfunctie bij afspelen (Repeat)
Test CF-kaart (Card check, Media scan)
High pass filter (Low cut filter)
Band pass filter (Low + High cut filter)
Ingangsniveau demping (Attenuation)
Regelbare display-helderheid en/of -contrast
Automatisch uitschakelen na bepaalde tijd
Vastgelegde voorinstellingen (Presets)
Controle van opgenomen signaal (Verify)
"Na-band" controle (Read After Write)
Time Shift Playback
Automatische opname (Auto Cue)
Automatische regeling opnameniveau (ALC)
Kabel afstandsbediening (Remote Control)
Beperking piekniveau (Limiter)
Toetsvergrendeling (Input Lock Switch)
Nederlandstalige handleiding
Voeding (Net, accu pack of losse AA-formaat)
Phantom voeding
Interne microfoon
Interne luidspreker
Stroomverbruik (bij opname en weergave)
Bedrijfsduur (bij opname)
Aansluiting hoofdtelefoon
Aansluiting extern toetsenbord
Aansluiting aan computer
Gebalanceerde stereo microfooningang
Analoge stereo line ingang
Analoge stereo line uitgang
Digitale in- en uitgang
Afmetingen (BxHxD in mm.)
Gewicht zonder batterijen
Adviesprijs (Incl. BTW, Excl. accu en CF-kaart)
Neen
16 en 24 bit
8 - 96 kHz
MP2, MP3, PCM
1 - 4 sec.
Ja
Ja
Scan + Speed
Ja
Ja
Microfoon -20 dB
Neen
Na 30 min.
3, intern geheugen
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Net, accu, 8 AA
48 V, 7 mA
Ja
Ja
6 W
Ca. 3 uur (NiMH 2300mAh)
Ja, 6.3 mm.
Neen
USB
2 x XLR
2 x RCA
2 x RCA
2 x RCA
264x185x55
1300 gram
€ 1244.=
Neen
16 bit
44,1 en 48 kHz
MP3, PCM
2 sec.
Neen
Neen
Neen
Neen
Neen
Microfoon -20 dB
Neen
Na 15 min.
3, intern geheugen
Neen
Neen
Neen
Ja
Ja
Ja
Neen
Ja
Ja
Net, 4 stuks AA
48 V, 5 mA
Ja
Ja
4 W
Ca. 4 uur (alkaline batterij)
Ja, 3.5 mm. ministekker
Neen
USB
2 x XLR
2 x 3.5 mm. ministekker
2 x 3.5 mm. ministekker
Neen
113x47x184
615 gram
€ 660.=
De adviesprijs van de PMD-660 bedraagt € 660.=. Een handige draagtas is te leveren voor ca. € 54.= en een kabelafstandsbediening kost ca. € 90.=.
Bediening
Omdat de recorder minder mogelijkheden heeft dan de PMD-671, is de bediening ook vriendelijker. De 660 kent, evenals de 671, drie voorinstellingen (presets) waaronder de meest voorkomende instellingen voor ingangsbron (microfoon of line), opnameformaat (MP3 of PCM), samplefrequentie (44.1 of 48 kHz), mono/stereo, vooropname, microfoondemping, etc. zijn opgenomen. Een voorinstelling is met enkele toetsdrukken op te roepen. Het wissen van afzonderlijke tracks is mogelijk en het formatteren van de CF-kaart vereist ca. 4 toetsdrukken.
Door het aanbrengen van markeringen bij een begin- en eindpunt, kan men een virtuele track maken die eventueel als een nieuw bestand op de CF-kaart kan worden opgeslagen.
Begin- en eindpunt mogen daarbij in verschillende bestanden (tracks) liggen. Het is fijn dat de recorder ook de vooropname instelling kent waarbij de opname ca. 2 seconden vóór het indrukken van de opnametoets wordt gestart. Je mist daardoor dus geen stuk geluid bij soorten die slechts af en toe kort roepen, zoals Roerdomp of Cetti's Zanger.
Geluidskwaliteit
De recorder kan opnemen met 44.1 en 48 kHz bij een resolutie van 16 bit. Bij de test heb ik alleen 44.1 kHz gebruikt en de Sennheiser ME-64 microfoon. Marantz beveelt het gebruik van condensatormicrofoons aan daar deze in combinatie met de PMD-660 beduidend minder ruis zouden geven dan dynamische microfoons. Hoewel de recorder ook in MP3 kan opnemen, heb ik alleen met PCM (Pulse Code Modulatie) getest. Bij de testopstelling werden zowel de PMD-671 als de PMD-660 achtereenvolgens verbonden met dezelfde microfoon en werd hetzelfde geluidsfragment met gelijke geluidssterkte afgespeeld via een hi-fi installatie. De opnamesterkte van beide recorders was daarbij ingesteld op 80% van het maximum.
Dit opnameniveau komt in de praktijk van de geluidsjager vaak voor. Uit de spectrumanalyse, gemaakt met het programma Adobe Audition 2.0, was geen verschil in opnameniveau of signaal/ruisverhouding te ontdekken. Ook bij een hoortest was geen verschil te constateren. Zeer waarschijnlijk gebruiken beide recorders dezelfde microfoon-voorversterkers.
De geluidskwaliteit van de PMD-660 is dus even goed als die van de eerder geteste PMD-671.
Samenvatting
Na de verbeteringen die Marantz heeft aangebracht is de PMD-660 een prima geheugenkaart recorder geworden die wat geluidskwaliteit in PCM betreft vergelijkbaar is met de PMD-671.
De recorder heeft minder mogelijkheden dan het topmodel maar de belangrijkste zijn aanwezig. Andere voordelen zijn de compacte bouw, het geringere gewicht, en "last but not least", hij is aanzienlijk goedkoper dan de PMD-671. Van harte aanbevolen voor het opnemen van natuurgeluiden.
November 2006 J.A. Meijerink
Dit testrapport mag met toestemming van de auteur en met bronvermelding voor reclamedoeleinden worden gebruikt, mits het in z'n geheel wordt gepubliceerd.
